Zihin Okuyan Yapay Zeka Gerçek Oluyor
Beyin dalgalarını kelimelere dönüştürebilen bir yapay zeka sistemi, bilim kurgu filmlerinden fırlamış gibi görünüyor. Ancak bu, Sydney Teknoloji Üniversitesi’ndeki araştırmacıların gerçekleştirdiği bir çalışmanın sonucu. Bu çalışma, zihin okuma teknolojisinin sadece bir hayal olmadığını, aynı zamanda insanların hayatını kolaylaştıracak ve iyileştirecek bir potansiyele sahip olduğunu gösteriyor.
Nasıl Çalışıyor?
Zihin okuyan yapay zeka sistemi, DeWave adı verilen bir makine öğrenimi modeli kullanıyor. Bu model, katılımcıların sessizce okudukları metin parçalarını, beyin aktivitelerini elektroensefalogram (EEG) ile kaydederek analiz ediyor. EEG, beyindeki elektriksel faaliyetleri ölçen ve grafik olarak gösteren bir yöntem. DeWave, bu grafiklerden yola çıkarak, katılımcıların ne düşündüklerini tahmin ediyor ve bunu metin olarak ekrana yansıtıyor.
DeWave, büyük dil modelleriyle entegre edilmiş bir sinirsel kod çözme yöntemi kullanıyor. Bu yöntem, beyin sinyallerini doğrudan dile çevirmek için ayrı kodlama tekniklerine ihtiyaç duymuyor. Ayrıca, DeWave, beyin sinyallerinin anlamsal ve sözdizimsel yapısını da öğreniyor. Böylece, katılımcıların okudukları metinlerin içeriğini ve bağlamını da anlayabiliyor.
Neden Önemli?
Zihin okuyan yapay zeka sistemi, hem sinir bilimi hem de yapay zeka alanında önemli bir gelişme olarak kabul ediliyor. Bu sistem, insan beyninin nasıl işlediğini ve dilin nasıl üretildiğini daha iyi anlamamızı sağlıyor. Ayrıca, bu sistem, konuşma yeteneğini kaybetmiş veya kısıtlanmış insanlara yardımcı olabilecek bir teknoloji sunuyor. Örneğin, inme, felç, ALS gibi hastalıklar nedeniyle konuşamayan veya yazamayan insanlar, bu sistem sayesinde düşüncelerini ifade edebilir ve iletişim kurabilirler. Bu da, onların yaşam kalitesini ve bağımsızlığını artırabilir.
Zihin okuyan yapay zeka sistemi, aynı zamanda, biyonik uzuvlar, robotlar, sanal gerçeklik gibi alanlarda da kullanılabilir. İnsanlar, sadece düşünerek bu cihazları kontrol edebilir ve etkileşime girebilirler. Bu da, yeni bir insan-makine arayüzü oluşturabilir ve teknolojinin sınırlarını zorlayabilir.
Nejdet Bayram
Nasıl Geliştirilebilir?
Zihin okuyan yapay zeka sistemi, henüz mükemmel değil. Sistemin doğruluk oranı, yüzde 40 civarında. Bu da, sistemin, katılımcıların düşündüklerinin tamamını veya doğrusunu yakalayamadığı anlamına geliyor. Özellikle, isimler, özel terimler, soyut kavramlar gibi kelimelerde, sistemin hata yapma olasılığı daha yüksek. Bu kelimeler, beyinde daha karmaşık veya benzer modeller üretebiliyor. Bu nedenle, sistemin, bu kelimeleri doğru bir şekilde tanımlaması ve çevirmesi zorlaşıyor.
Araştırmacılar, sistemin doğruluk oranını artırmak ve gürültüyü azaltmak için çalışmalarını sürdürüyorlar. Bunun için, daha fazla veri, daha iyi algoritmalar, daha gelişmiş donanımlar gibi faktörlerin önemli olduğunu belirtiyorlar. Ayrıca, sistemin, farklı diller, farklı konular, farklı okuma hızları gibi çeşitli durumlara uyum sağlayabilmesi için de geliştirilmesi gerekiyor.
Zihin okuyan yapay zeka sistemi, henüz tam olarak hayata geçmemiş bir proje. Ancak, bu proje, insan zihninin ve dilin gizemini çözmeye ve insanların hayatını değiştirmeye yönelik büyük bir adım. Bu proje, zihin okuma teknolojisinin, sadece bir hayal olmadığını, aynı zamanda bir gerçek olabileceğini gösteriyor.
