Türkiye’de Sosyal Medya ve Akıllı Telefon Kullanımı İçin Yaş Sınırı Tartışmaları

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, çocukların dijital platformları kullanma alışkanlıklarını düzenlemek için yeni çalışmalar yürütüyor. Özellikle 13 yaş altı çocukların sosyal medya ve akıllı telefon kullanımına yönelik sınırlamalar gündemde. Bu konuda hazırlıklar, hem uluslararası uygulamalar ışığında hem de Türkiye'nin mevcut ihtiyaçları doğrultusunda şekillendiriliyor.
BTK: 13 Yaş Altına Sosyal Medya Yasağı
BTK Başkan Yardımcısı Abdülkerim Gün, Türkiye’de 13 yaş altı çocukların sosyal medya kullanımını yasaklamayı hedefleyen bir yasal düzenleme hazırlığında olduklarını açıkladı. TBMM Akran Zorbalığı Alt Komisyonu’nda konuşan Gün, bu çalışmanın 5651 Sayılı Kanun’da değişiklik önerisi içerdiğini belirtti. Söz konusu yasa değişikliğiyle, ortaokul çağındaki çocukların sosyal medya platformlarına erişimi kısıtlanacak.
Abdülkerim Gün, dünya genelindeki örneklerden bahsederek bu düzenlemenin gerekçelerini destekledi. Örneğin, ABD'nin Florida eyaletinde 13 yaş altı çocukların sosyal medya kullanımının yasak olduğunu ve Avustralya’da 16 yaş altı çocukların sosyal medya erişiminin sınırlanması için düzenleme yapıldığını vurguladı.
Akıllı Telefon Kullanımına Sınırlama
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 13 yaş altındaki çocukların akıllı telefon kullanımını sınırlandırmak için Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) ile ortak çalışmalar yürütüyor. Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü Koruyucu ve Önleyici Hizmetler Daire Başkanı Eda Şirnevai, bu konuda TBMM Çocuk Hakları Komisyonu ile kapsamlı bir çalışma yürüttüklerini ifade etti.
Sunumda yer alan akademisyen Prof. Dr. Tuncay Dilci, birçok ülkede benzer düzenlemelerin bulunduğunu hatırlatarak, Türkiye’de de 13 yaş altı çocuklar için akıllı telefon kullanımına kısıtlamalar getirilmesi gerektiğini savundu. Ayrıca, güvenlik amacıyla bu yaş grubundaki çocukların yalnızca tuşlu telefon kullanmalarını önerdi.

Uluslararası Örnekler İnceleniyor
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, dünya genelindeki sosyal medya ve akıllı cihaz kullanımına dair düzenlemeleri inceleyerek Türkiye’deki çalışmalara rehberlik ediyor. Çin, bu konuda öne çıkan ülkelerden biri. Çin'de 16 yaş altı çocukların sosyal medya hesabı açması ebeveyn iznine tabi. Ayrıca, akşam saat 22.00 ile sabah 06.00 arasında mobil cihazların ve internetin kullanımı yasak. Çin’in yanı sıra, Güney Kore ve Japonya gibi ülkelerde de çocukların dijital alışkanlıklarına yönelik çeşitli düzenlemeler bulunuyor.
Dijital Oyunlar İçin Yeni Adımlar
BTK’nın gündeminde dijital oyunlar da yer alıyor. Gün, Türkiye’nin dijital oyun sektöründe önemli bir yol katettiğini belirterek, yerli bir oyun uygulaması geliştirme hedefinden bahsetti. Ancak bu uygulamanın uluslararası standartlara uygun şekilde geliştirilmesinin daha verimli olacağı sonucuna varıldığını söyledi. Bu doğrultuda, Avrupa Oyun Bilgi Sistemi’ne (PEGI) uygun bir düzenleme planlanıyor.
Amaç: Çocukları Koruma ve Güvenli Dijital Alışkanlıklar Kazandırma
Gerek sosyal medya gerekse akıllı telefon kullanımına yönelik önerilen bu kısıtlamaların temel hedefi, çocukları dijital dünyadaki olumsuzluklardan korumak. Sosyal medya bağımlılığı, siber zorbalık, dijital oyun bağımlılığı ve kişisel güvenlik riskleri, çocukların dijital platformlarda karşı karşıya kaldığı başlıca sorunlar arasında. Bu düzenlemelerle hem çocukların ruhsal ve fiziksel sağlığının korunması hem de dijital dünya ile dengeli bir ilişki kurmalarına yardımcı olunması amaçlanıyor.

Süreç ve Beklentiler
Sosyal medya ve akıllı cihaz kullanımıyla ilgili düzenleme çalışmaları henüz taslak aşamasında. TBMM, BTK ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın koordinasyonuyla ilerleyen süreçte, bu düzenlemelerin nasıl şekilleneceği merak konusu. Kamuoyunun, sivil toplum kuruluşlarının ve akademisyenlerin görüşleri de dikkate alınarak kapsamlı bir çerçeve oluşturulması bekleniyor.
Bu tür düzenlemelerin hayata geçirilmesi, hem ebeveynlerin çocuklarıyla ilgili dijital alışkanlıklarını gözden geçirmesini gerektirecek hem de toplum genelinde daha bilinçli bir dijital kullanım kültürü oluşturulmasına katkı sağlayacaktır.