El Nino Bitti, La Nina Başlıyor: Dünyada Yağış Rejimi Değişecek
El Nino döneminin sona ermesiyle birlikte, yaz sonundan itibaren La Nina hava olayının etkili olmaya başlaması bekleniyor. Uzmanlar, bu değişimin dünyanın pek çok bölgesinde yağış rejiminde önemli değişikliklere yol açacağını öngörüyor.
El Nino ve La Nina, Pasifik Okyanusu’nda meydana gelen ve tüm dünyayı etkileyen iki önemli hava olayıdır. El Nino, okyanus sıcaklıklarının normalden daha yüksek olduğu bir dönemi ifade ederken, La Nina ise bunun tam tersi olarak okyanus sıcaklıklarının normalden daha düşük olduğu bir dönemi tanımlar. Bu iki fenomenin etkileri, dünya genelinde hava koşullarında büyük değişikliklere neden olabilir.
El Nino ve La Nina Nedir?
El Nino ve La Nina, Pasifik Okyanusu’nda deniz yüzey suyu sıcaklıklarının normalden sapmasıyla ortaya çıkan ve küresel iklimi etkileyen hava olaylarıdır. El Nino, okyanus sıcaklıklarının artmasıyla birlikte dünya genelinde sıcaklıkların yükselmesine ve yağış düzenlerinde değişikliklere neden olur. La Nina ise, okyanus sıcaklıklarının düşmesiyle daha soğuk hava koşullarını beraberinde getirir ve genellikle El Nino’nun tersine etkiler gösterir.
Nejdet Bayram
Bu iki hava olayı, genellikle 9-12 ay arasında sürer ancak bazı yıllarda daha uzun da devam edebilir. El Nino ve La Nina, her 2 ila 7 yılda bir tekrarlanır. Son El Nino, 2023 yılının Haziran ayında başlamış ve 2024 yılının Nisan ayında sona ermiştir. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), birkaç aylık nötr hava koşullarının ardından yaz sonuna doğru La Nina’nın etkili olacağını tahmin etmektedir.
Uzman Görüşleri
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, El Nino ve La Nina’nın dünya genelinde önemli iklim değişikliklerine neden olan ekstrem hava olayları olduğunu belirtmiştir. Kurnaz, “El Nino ve La Nina, salınımlı hava olaylarıdır. El Nino, sıcaklıkların artmasına, La Nina ise düşmesine yol açar. Ancak, La Nina döneminde de sıcaklık rekorları kırılabilir çünkü arka plandaki iklim değişikliği etkisi çok güçlü” şeklinde konuşmuştur.
Kurnaz, La Nina’nın Türkiye’ye çok şiddetli yağışlar getirmeyeceğini ancak dünyanın pek çok bölgesinde yağış rejiminin değişeceğini öngörmektedir. Özellikle ABD, La Nina ile birlikte güçlü kasırga sezonuna hazırlanmaktadır. La Nina, şiddetli yağışlar ve fırtınalar gibi felaketleri beraberinde getirebilir. İstanbul’da kar yağışlarının olasılığının La Nina ile biraz daha arttığını da eklemiştir.
Türkiye’de La Nina Etkisi
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Danışma Kurulu Üyesi Dr. Tufan Turp, El Nino ve La Nina dönemlerinde hava sıcaklıkları, atmosferik basınç, rüzgar düzenleri ve deniz yüzey suyu sıcaklıklarında değişiklikler yaşandığını belirtmiştir. Turp, “NOAA’ya göre, Haziran ile Ağustos arasında La Nina’nın gerçekleşme olasılığı yüzde 50. Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi (ECMWF) de NOAA’nın tahminlerini destekler nitelikte. Son El Nino’nun etkileri yaz boyunca zayıflayarak devam edecek ve kış mevsimi başında La Nina beklentisi daha olası” demiştir.
Turp, Türkiye’de El Nino ve La Nina etkilerinin diğer bölgelerdeki kadar belirgin olmadığını ve bu nedenle net öngörülerde bulunmanın zor olduğunu vurgulamıştır. Buna rağmen, ECMWF’nin mevsimsel tahminlerine göre, Avrupa’nın kuzeyinde ortalamanın üzerinde, güneyindeki bazı bölgelerde ise ortalamanın altında yağış beklenmektedir. Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz Havzası’nda ise sıcaklık artışlarının daha fazla olacağı tahmin edilmektedir.
FNBHaber
Denizlerde Isınma Trendi
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, La Nina’nın denizler için normal sıcaklıklar anlamına geldiğini ancak iklim değişikliği nedeniyle deniz suyu sıcaklıklarının yüksek kalmaya devam edeceğini belirtmiştir. Salihoğlu, “Isınma trendi El Nino dönemindeki hızla olmasa bile La Nina döneminde de devam edecek” değerlendirmesinde bulunmuştur.
El Nino’nun sona erip La Nina’nın başlamasıyla, dünya genelinde hava ve iklim koşullarında önemli değişiklikler beklenmektedir. Özellikle Pasifik Okyanusu’na kıyısı olan bölgelerde daha soğuk hava koşulları, şiddetli yağışlar ve fırtınalar yaşanabilir. Türkiye’de ise bu etkilerin daha az belirgin olması beklenmekle birlikte, sıcaklık artışlarının devam edeceği ve yağış rejiminde bazı değişiklikler olacağı öngörülmektedir.
Bu geçiş döneminde, küresel iklim değişikliklerinin etkilerini yakından izlemek ve gerekli önlemleri almak büyük önem taşımaktadır. La Nina’nın getireceği olası felaketler ve değişiklikler, dünya genelinde daha dikkatli ve hazırlıklı olunmasını gerektirmektedir.
