Bursa’da yeni bir fay hattı keşfedildi: 7.3 büyüklüğünde deprem olabilir
Bursa’da üç üniversitenin ortak çalışmasıyla daha önce haritalarda yer almayan bir fay hattı tespit edildi. Kayapa-Yenişehir Fayı adı verilen bu fay hattı, şehir merkezinden geçiyor ve 7.3 büyüklüğünde deprem üretebilecek potansiyele sahip. Uzmanlar, alüvyon zeminin altında kalan fay hattının şiddetli sarsıntılara neden olabileceği konusunda uyarıyor.
Bursa, Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun etkisi altında olan ve 1. derece deprem bölgesinde yer alan bir şehir. Bursa’daki aktif fay hatlarını incelemek için Ankara Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi ve Eskişehir Teknik Üniversitesi bir araya geldi. AFAD tarafından desteklenen bu çalışma, henüz yayınlanmadı ancak önemli bir bulguyu ortaya çıkardı.
Çalışma kapsamında, Kayapa’dan Yenişehir’e kadar uzanan 95 kilometrelik bir fay hattının varlığı belirlendi. Bu fay hattı, daha önce aktif fay hattı haritalarında gözükmüyordu. Fay hattının adı, geçtiği yerlere göre Kayapa-Yenişehir Fayı (KYF) olarak konuldu. KYF, batı kesiminde 40 kilometre, doğu kesiminde 55 kilometre uzunluğunda iki kola ayrılıyor.
KYF’nin batı kolunun başladığı Kayapa Deresi’nden Bursa-batı havzasına uzanan kısmı, şehir merkezine Timsah Arena ile Şehir Hastanesi arasından giriyor. Daha sonra Kumluk alanı güneyinden ve Gürsu kuzeyinden geçerek Çataltepe kuzeyinde Bursa-Ankara yolu üzerinde kendini belli ediyor. KYF’nin doğu kolunun başladığı Yenişehir havzasında ise fay hattı, Erdoğan mezarlık alanı ve Seymen kuzeyinden geçerek Toprakdere Fayı ile birleşiyor.
KYF, 7.3 büyüklüğünde deprem üretebilecek kapasitede
KYF’nin ne kadar büyük bir deprem üretebileceğini hesaplamak için, fay hattının bölgedeki gerilimi ve tarihsel süreçte ürettiği depremler incelendi. Bursa’da tarihsel deprem kayıtlarına göre, son üç hasar yapıcı deprem 19 Nisan 1850, 28 Şubat 1855 ve 11 Nisan 1855 tarihlerinde meydana gelmiş. Projede, 1855 yılında meydana gelen depremlerin kaynağının KYF’nin batı bölümünde olduğu değerlendiriliyor.
KYF’nin Yenişehir bölümünde ise, tarihsel kaynaklarda en son hasar gerçekleşen 1400 yılındaki depremden bu yana 624 yıldır bir kırılma olmadığı belirtiliyor. Fay hattında kırılma olmaması, deprem ihtimalini de güçlendiriyor. Fay üzerindeki kayma hızı yılda maksimum 8.8 milimetre, minimum 3.0 milimetre olarak değerlendiriliyor. Bu verilerle gerçekçi senaryoya göre, 1855 depremleri ile yırtılmış olan KYF batı bölümü günümüzde 6.5-6.8 büyüklüğünde deprem üretme kapasitesine sahip olduğu ortaya kondu. KYF’nin Yenişehir bölümü ise 7.3 büyüklüğünde deprem üretebilecek potansiyele sahip.
Alüvyon zemin altında kalan fay hattı daha şiddetli sarsıntılara neden olabilir
KYF’nin dikkat edilmesi gereken bir diğer özelliği ise, bulunduğu bölgenin tamamen alüvyon zemin üzerine kurulu olması. Alüvyon zemin, deprem dalgalarının daha fazla yayılmasına ve yüzeye ulaşmasına neden oluyor. Bu da, depremin şiddetinin çok daha yoğun hissedilmesi anlamına geliyor. Bunun en bariz örneği olarak, 6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerde en büyük hasarı Hatay’ın almasını gösterebiliriz. Hatay, alüvyon zemin üzerinde kurulu bir şehir.
Uzmanlar, Bursa’da yaşayan vatandaşları depreme karşı hazırlıklı olmaları konusunda uyarıyor. Bursa’da yeni keşfedilen fay hattı, şehrin deprem riskini artırıyor. Yetkililer ve vatandaşlar depreme karşı gerekli önlemleri almalı. Evinizin altından fay hattı geçip geçmediğini sorgulamak için AFAD’ın Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması’nı kullanabilirsiniz.