Belgrad Ormanı'nda İşletme Hakkı Tartışması ve Statü Değişikliği İddiaları

İstanbul'un önemli doğal alanlarından biri olan Belgrad Ormanı, son günlerde Tarım ve Orman Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) arasında yaşanan işletme hakkı anlaşmazlığıyla gündeme geldi. Bakanlık, sözleşme süresinin sona ermesini gerekçe göstererek İBB'nin ormandaki işletme yetkisini sonlandırdı ve alanı Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü'ne (DKMP) devretti. Ancak bu gelişme, beraberinde ormanın statüsünde bir değişiklik yapılacağı ve yapılaşmaya açılacağı iddialarını da gündeme getirdi.
Tahliye Süreci ve Tarafların Açıklamaları
Tarım ve Orman Bakanlığı, 2013 yılında İBB ile yaptığı sözleşmenin 13 Ekim 2023 tarihinde sona erdiğini ve sözleşmenin uzatılmayacağını bildirdi. İBB'nin tahliye kararının durdurulması talebi mahkeme tarafından reddedildi. Bakanlık, mahkeme kararının ardından İBB'ye tahliye için süre verdi ve 23 Aralık 2024 tarihinde tahliye işlemleri çevik kuvvet ekipleri eşliğinde gerçekleştirildi. İBB tabelaları sökülerek, ormanın işletmesi DKMP'ye devredildi.

Bakanlık, yaptığı açıklamada tahliye işleminin hukuka uygun olduğunu ve İBB'ye kararının mesai bitimine bir saat kala değil, daha önceden tebliğ edildiğini belirtti. Açıklamada ayrıca, Belgrad Ormanı'ndaki Bentler, Neşetsuyu, Kömürcübent tabiat parkları ile Bahçeköy ve Kurtkemeri giriş kapılarının işletmesinin DKMP tarafından yürütüleceği ve ziyaretçi girişinin engellenmediği vurgulandı.
İşletme Hakkı Tartışması Yerine Statü Değişikliği İddiaları
Tahliye sürecinin ardından, gözler Belgrad Ormanı'nın geleceğine çevrildi. Türkiye Ormancılar Derneği Genel Başkanı Ahmet Hüsrev Özkara, yaşananları işletme hakkı tartışmasından ziyade, ormanın statüsünde bir değişiklik yapılacağı endişesiyle değerlendirdi. Özkara, ormanın "muhafaza ormanı" statüsünün değiştirilerek "milli park" statüsüne geçirilmek istenmesinin, koruma-kullanma dengesini bozacağını ve yapılaşmanın önünü açacağını ifade etti.
Muhafaza Ormanı Statüsü ve Olası Değişikliklerin Etkileri
Belgrad Ormanı, şu anda "muhafaza ormanı" statüsünde bulunuyor. Bu statü, ormanın doğal yapısının korunmasını ve insan kullanımının sınırlandırılmasını gerektiriyor. Ancak, ormanın "milli park" statüsüne geçirilmesi durumunda, mutlak koruma alanlarının yanı sıra, kullanım alanları da oluşturulabilecek. Bu durum, ormanın yapısında "sekonder yapı" olarak adlandırılan, doğal olmayan değişimlere yol açabileceği ve ormanın hassas ekosistemini olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor.

Özkara, muhafaza ormanlarının öncelikli amacının korunma olduğunu, milli park statüsünde ise kullanım alanlarının da ön plana çıktığını vurguladı. Belgrad Ormanı'nın İstanbul için temiz su kaynağı olması ve halk sağlığı açısından taşıdığı öneme dikkat çeken Özkara, orman alanlarının yapılaşmaya açılmasının İstanbul'un hayat damarlarına büyük bir darbe vuracağını belirtti.
Rant Endişesi ve Gelecek Belirsizliği
Belgrad Ormanı'nın statüsündeki olası bir değişiklik, bazı kesimler tarafından rant endişesiyle de değerlendiriliyor. Ormanın "milli park" statüsüne geçirilerek kullanım alanlarının artırılması, ticari faaliyetlerin önünü açabileceği ve bu durumun ormanın doğal yapısına zarar verebileceği dile getiriliyor.
Bakanlık, yaptığı açıklamada Belgrad Ormanı'nın milli park olarak ilan edilmesi süreciyle herhangi bir ilişkisi olmadığını belirtse de, Türkiye Ormancılar Derneği gibi kuruluşların statü değişikliği ve rant endişeleri devam ediyor. Belgrad Ormanı'nın geleceğiyle ilgili belirsizlik sürerken, ormanın doğal yapısının korunması ve gelecek nesillere aktarılması için kamuoyunun yakından takip etmesi gerektiği vurgulanıyor.

Bu gelişmeler ışığında, Belgrad Ormanı'ndaki işletme hakkı anlaşmazlığının, asıl olarak ormanın statüsüne ilişkin kaygıları tetiklediği görülüyor. Tarafların açıklamaları ve uzman görüşleri doğrultusunda, Belgrad Ormanı'nın geleceğiyle ilgili daha kapsamlı tartışmalar yapılması ve kamuoyunun bilgilendirilmesi önem taşıyor.